Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa realizuje Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014–2020 skierowany do osób najbardziej potrzebujących w kraju. W każdym z siedmiu podprogramów POPŻ udział brało ok. 1,5 mln osób.
Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014-2020 (POPŻ) to krajowy program współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (Fund for European Aid to the Most Deprived – FEAD), którego celem jest ograniczenie ubóstwa poprzez świadczenie pomocy żywnościowej osobom najbardziej potrzebującym. Budżet POPŻ na lata 2014‒2023 wynosi 556,9 mln EUR, z tego: 473,4 mln EUR pochodzi z budżetu UE, a 83,5 mln EUR z budżetu krajowego.
Program ten realizowany jest w dwóch kluczowych obszarach: zakup żywności w procedurze zamówień publicznych i dostarczenie jej do magazynów organizacji partnerskich przez wykonawców wybranych w drodze przetargu oraz dystrybucja żywności wśród osób najbardziej potrzebujących wraz z działaniami towarzyszącymi, których celem jest m.in. włączenie społeczne oraz wzmacnianie samodzielności i kompetencji w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego.
Programem kieruje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, natomiast KOWR jest jego beneficjentem i instytucją pośredniczącą. Jako beneficjent KOWR odpowiada za przygotowanie i przeprowadzanie w procedurze zamówień publicznych przetargów na dostawy artykułów spożywczych do magazynów organizacji partnerskich. Jako instytucja pośrednicząca KOWR sprawuje nadzór nad dostawami żywności do magazynów organizacji partnerskich przez wykonawców, dystrybucją żywności oraz realizacją działań towarzyszących.
Pomocą żywnościową w ramach POPŻ mogą być objęte osoby i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej, spełniające kryteria określone w art. 7 ustawy o pomocy społecznej i których dochód nie przekracza 220 % kryterium dochodowego uprawniającego do skorzystania z pomocy społecznej, tj. 1 707,20 PLN dla osoby samotnie gospodarującej i 1 320,00 PLN dla osoby w rodzinie.
W związku z kryzysem uchodźczym związanym z działaniami wojennymi na terenie Ukrainy ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy z uwagi na konflikt zbrojny na terytorium tego państwa, wprowadziła możliwość kwalifikacji do Programu również Obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pomoc jest przyznawana pod warunkiem spełniania przez obywatela Ukrainy kryteriów kwalifikowania do pomocy żywnościowej w ramach Programu.
W roku 2023 realizowany jest ostatni Podprogram 2021 Plus, który kończy działania w ramach POPŻ 2014-2020. Na realizację Podprogramu 2021 Plus przeznaczono 111,6 mln zł, z tego 101,6 mln zł na zakup żywności oraz 10 mln zł na dofinansowanie projektów dla 5 organizacji partnerskich wybranych w drodze konkursu przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, tj.: Federację Polskich Banków Żywności, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Caritas Polska, Polski Czerwony Krzyż oraz Kościół Starokatolicki w RP. Do organizacji planowane jest dostarczenie ok 13 tys. ton artykułów spożywczych, tj.: powideł śliwkowych, makaronu jajecznego świderki, mleka UHT, szynki wieprzowej mielonej, cukru białego, oleju rzepakowego. Realizacja dostaw wszystkich artykułów spożywczych została zaplanowana od lutego 2023 r. do lipca 2023 r., natomiast dystrybucja od lutego 2023 r. do sierpnia 2023 r.
Podczas realizacji Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa w latach 2014-2022 wartość zakupionej żywności wyniosła ok. 2,1 mld zł. Do magazynów organizacji partnerskich dostarczono ok. 463 tys. ton artykułów spożywczych. Łącznie do odbiorców końcowych PO PŻ trafiło 48 mln paczek żywnościowych i 13 mln posiłków. W każdym z siedmiu podprogramów POPŻ pomocą żywnościową objęto ok. 1,5 mln osób. Oprócz dystrybucji żywności organizacje partnerskie przeprowadziły ponad 60 tys. działań towarzyszących (warsztaty kulinarne, dietetyczne, programy edukacyjne o zasadach zdrowego żywienia i przeciwdziałaniu marnotrawieniu żywności oraz inne działania) wśród blisko 1 mln osób.
Warto zwrócić uwagę na wysoką jakość dostarczanych do odbiorców końcowych artykułów spożywczych, która jest stale monitorowana przez KOWR podczas realizacji każdego Podprogramu. Produkty dostarczane w ramach POPŻ cieszą się dużym powodzeniem wśród osób najbardziej potrzebujących.
W dniu 12 grudnia 2022 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową 2021-2027. Kontynuacją POPŻ będzie program Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową dla Najbardziej Potrzebujących 2021–2027 (FEPŻ). Wsparcie udostępniane w ramach programu będzie obejmowało podstawową pomoc żywnościową, a także możliwość udziału w działaniach towarzyszących na rzecz włączenia społecznego odbiorców końcowych. Ponadto w ramach programu zostanie udostępniana dodatkowa żywność pochodząca z darowizn. Szacuje się, że na ten cel będzie przeznaczone ogółem około 527,7 mln EUR, z tego: 475 mln EUR z UE (90%, tj. 4,1% alokacji EFS+) i 52,7 mln EUR z budżetu krajowego (10%). KOWR będzie nadal pełnił rolę instytucji pośredniczącej odpowiedzialnej w szczególności za przygotowanie i przeprowadzanie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na dostawy artykułów spożywczych do magazynów organizacji partnerskich, realizację wypłat dla przedsiębiorców z tytułu zakupu żywności oraz dla organizacji partnerskich z tytułu kosztów administracyjnych, transportu i magazynowania oraz środków towarzyszących, a także kosztów gromadzenia, transportu, magazynowania i dystrybucji darów żywnościowych.
