Producenci rolni, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne zbyte podmiotom, które stały się niewypłacalne mają szansę pozyskać rekompensaty z Funduszu Ochrony Rolnictwa (FOR) administrowanego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Środki finansowe FOR pochodzą z wpłat podmiotów prowadzących skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, będących podatnikami podatku od towarów i usług. To realna pomoc dla wszystkich tych, którzy za swoje produkty nie otrzymali zapłaty.
Beneficjenci
Beneficjentami Funduszu są producenci rolni, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne zbyte przez nich podmiotom, które stały się niewypłacalne. Producenci rolni wniosek o przyznanie rekompensaty mogą składać do dyrektora oddziału terenowego KOWR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę na formularzu opracowanym przez KOWR. Wniosek należy składać bezpośrednio, przesłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub za pośrednictwem platformy ePUAP w terminie od 1 lutego do 31 marca danego roku. Można także załączyć faktury potwierdzające istnienie wierzytelności.
Wniosek o przyznanie rekompensaty może być złożony jedynie względem roszczeń, które nie uległy przedawnieniu (roszczenia z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem dwóch lat). W przypadku faktur dokumentujących istnienie roszczenia wystawionych w okresie wskazującym na przedawnienie, do wniosku o przyznanie rekompensaty należy dołączyć dokumenty potwierdzające zawieszenie lub przerwanie biegu przedawnienia. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa może wezwać do złożenia dodatkowych wyjaśnień i dokumentów na każdym etapie rozpatrywania wniosku, jak również po wypłacie rekompensaty.
Jeśli producent rolny wnioskuje o przyznanie rekompensaty odnośnie kilku podmiotów, które nie zapłaciły za nabyte od niego produkty rolne, a które stały się niewypłacalne, konieczne jest złożenie wniosków na osobnych formularzach odnośnie każdego z tych podmiotów.
Minister właściwy do spraw rynków rolnych corocznie w drodze rozporządzenia, które zostanie wydane do dnia 31 maja, będzie ustalał procentową stawkę stosowaną do ustalenia w danym roku rekompensaty/
Jednym z warunków przyznania i wypłaty rekompensaty producentowi rolnemu jest fakt, że podmiot, który nie zapłacił za nabyte od niego produkty rolne stał się niewypłacalny. Rekompensata przyznawana będzie w oparciu o złożony przez producenta rolnego wniosek o przyznanie rekompensaty oraz informację uzyskaną od podmiotu niewypłacalnego, potwierdzającą istnienie wierzytelności
wobec danego producenta rolnego.
Rekompensaty wypłacane będą w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Decyzje o przyznaniu rekompensaty będą wydawane w terminie do dnia 30 czerwca danego roku.
Od decyzji wydanej przez dyrektora OT KOWR można odwołać się do Dyrektora Generalnego KOWR.
Wykaz producentów rolnych
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi wykaz producentów rolnych, którzy nie otrzymali zapłaty za zbyte produkty rolne. Informacje na ten temat przekazywane są przez podmiot skupujący, który stał się niewypłacalny. Wykaz producentów rolnych obejmuje m.in. dane wierzycieli oraz kwoty wierzytelności netto za sprzedane produkty rolne.
Dyrektor oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa przed rozstrzygnięciem sprawy o przyznanie rekompensaty producentowi rolnemu występuje na piśmie odpowiednio do podmiotu skupującego, który stał się niewypłacalny, syndyka albo innej osoby sprawującej zarząd nad majątkiem tego podmiotu o potwierdzenie, że producent rolny nie otrzymał zapłaty za zbyte produkty rolne.
Podmioty zobowiązane do wpłat
Do wpłat na Fundusz są zobowiązane podmioty prowadzące skup, przechowywanie, obróbkę lub przetwórstwo produktów rolnych, zwane „podmiotami skupującymi”, będące podatnikami podatku od towarów i usług.
Wpłaty są naliczane w wysokości 0,125% wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług określonych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nabytych od producentów rolnych. Wartość produktów rolnych bez podatku od towarów i usług nabytych od producenta rolnego jest ustalana na podstawie faktur VAT i faktur VAT RR uwzględnianych w deklaracjach podatkowych.
Podmioty skupujące bez wezwania naliczają i dokonują wpłat na Fundusz za okresy kwartalne w terminie do ostatniego dnia roboczego miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału.
Jeżeli wysokość kwoty należnej z tytułu naliczenia wpłat na Fundusz za dany kwartał nie przekracza dwudziestokrotności wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tę należność zalicza się na poczet wpłat na Fundusz za kolejny kwartał, w którym wysokość kwoty należnej przekroczyła dwudziestokrotność wysokości kosztów tego upomnienia.
Podmiot skupujący składa dyrektorowi oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę, kwartalne deklaracje o wysokości naliczonych wpłat na Fundusz w terminie do 26. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału.
Pierwsze wpłaty na Fundusz powinny być dokonywane począwszy od II kwartału 2024 r. za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2024 r. na wskazany w deklaracji rachunek bankowy.
W przypadku, gdy w danym kwartale wyliczona kwota należnej wpłaty wyniesie zero, podmiot nie jest zobowiązany do składania w KOWR deklaracji o wysokości naliczonych wpłat.
Formularz deklaracji o wysokości naliczonych wpłat można złożyć bezpośrednio do Oddziału Terenowego KOWR właściwego miejscowo dla siedziby przedsiębiorcy, listownie lub za pośrednictwem ePUAP.
Podmiot skupujący, który nie przekaże kwartalnej deklaracji o wysokości naliczonych wpłat na Fundusz do 26. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału, podlega karze pieniężnej w wysokości 60 zł za każdy dzień opóźnienia, lecz nie wyższej niż 10 000 zł.
Kary pieniężne nakłada, w drodze decyzji administracyjnej, Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Od kwoty nałożonej kary pieniężnej nie nalicza się odsetek.
