Ustanowiona 21 maja 2004 roku przez Fundację „Solidarna Wieś”.
Coroczna nagroda im. bp. Romana Andrzejewskiego została ustanowiona, by honorować osoby, za szczególne osiągnięcia w pracy na rzecz środowisk wiejskich i małomiasteczkowych, ich rozwoju kulturalnego i gospodarczego. Aktywna postawa laureatów ma być przykładem pozytywnej pracy, możliwej w każdych warunkach, zgodnej ze wskazaniami nauczania społecznego Kościoła. Fundator nagrody pragnie, aby praca laureatów nie była zapomniana.
Na nagrodę składa się dyplom, statuetka projektu Pawła Szcześniaka i nagroda pieniężna.
Wręczana jest w sali obrad plenarnych Konferencji Episkopatu Polski w lutym każdego roku, w dniu imienin Patrona Nagrody.
Decyzję o wyborze laureata podejmuje – zwykle jednomyślnie – Kapituła.